Zakaźne zapalenie otrzewnej

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (FIP) jest wieloukładową, postępującą i prawie zawsze śmiertelną chorobą wirusową. Zakażenie wywoływane jest przez wirus kociego zakaźnego zapalenia otrzewnej (FIPV), będący genetyczną mutacją koronawirusa (FCoV), wywołującego zachorowania z objawami biegunki, zapaleń nosa i jamy ustnej. Klinicznie obserwujemy dwie formy choroby: wilgotną formę wysiękową i suchą formę ziarniniakową. Wilgotna forma prowadzi do poważnego zapalenia błon surowiczych z powstawaniem żółtawego płynu w jamie brzusznej. W formie suchej narządy naciekane są ziarniniakami.

Objawy: anemia, żółtaczka, gorączka, trudności w oddychaniu, objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego oraz zapalenie błony naczyniowej oka. Biochemiczne parametry krwi uzależnione są od rozległości zmian zapalnych.

Jak interpretować pozytywne miano przeciwciał?
Koty, które kontaktują się z jakimkolwiek koronawirusem wytwarzają przeciwciała. Jest to dość powszechny wirus w populacji kotów i kot z wysokim mianem przeciwciał niekoniecznie zachoruje na FIP, szczególnie jeśli pochodzi z mieszkania (w którym żyje wiele kotów), hodowli lub schroniska. Jednak istnieje prawdopodobieństwo, że koty z mianem powyżej 1:400 rozsiewają wirusa z kałem. U kota z objawami klinicznymi miana przeciwciał mogą być niskie lub niewykrywalne, ponieważ są związane w kompleksach immunologicznych.

Cel badania przeciwciał

1. potwierdzenie ujemnego statusu przed wprowadzeniem kota do grupy seronegatywnej;
2. potwierdzenie infekcji u zwierzęcia wykazującego objawy kliniczne.

W jaki sposób identyfikujemy koty rozsiewające FCoV? Najskuteczniejszym sposobem identyfikacji kotów rozsiewających FCoV jest wykorzystanie testu PCR. U kotów siejących wirus występuje wysoki stopień mutacji i w związku z tym istnieje ryzyko wystąpienia choroby. Poza tym zwierzęta te stanowią ryzyko zakażenia innych zwierząt. Pozytywny wynik badania próbki kału mówi o tym, że kot jest nosicielem FCoV, a nie czy choruje na FIP lub zachoruje w przyszłości.

W jaki sposób przebiega transmisja FCoV? FCoV jest rozsiewany ze śliną i odchodami zarażonych kotów (kuwety i miski do jedzenia). Źródłem jest skażona żywność, woda, pościel, odzież. Możliwa jest także transmisja pionowa - łożysko.

Narażenie na zakażenie i mutację FCoV zależy od stanu zdrowia, wieku, aktywności układu odpornościowego.

1. Jeśli odporność komórkowa jest wysoka, może dojść do zwalczenia infekcji.
2. W przypadku, gdy odporność komórkowa jest umiarkowana, może dojść do utajenia zakażenia. W sytuacji zestresowania lub zachorowania na inne choroby, może rozwinąć się FIP.
3. Odporność komórkowa stosunkowo słaba - wirus namnaża się powoli, rozwija się FIP. W tej postaci choroby guzkowe zmiany zwane ziarniniakami stopniowo rozwijają się w jednym lub w wielu miejscach.
4. Jeżeli komórkowy system odpornościowy jest bardzo słaby, wirus namnaża się w sposób niekontrolowany. Ilość cieczy powstająca w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych gromadzi się w klatce piersiowej i jamie brzusznej - następnie wyciek płynu i białka do otaczających tkanek.

Najwięcej przypadków FIP występuje u młodych kotów w przedziale od 4 do 6 tygodni, gdy ilość przeciwciał matczynych przekazanych wraz z mlekiem gwałtownie spada. Kocięta zwykle wykazują objawy FIP w wieku 3 miesięcy do 2 lat. Większość kociąt z FIP umiera w przedziale od 8 do 18 miesiąca życia.

Czy ma sens badanie płynu z jamy brzusznej?
Tak

1. w wilgotnej formie FIP ciężar właściwy płynu z jamy brzusznej jest powyżej 1017 g/l (zwiększona liczba białek i stężenie LDH).
2. test Rivalty polegający na różnicowaniu przesięku od wysięku jest zawsze dodatni (wysoka zawartość białka, wysokie stężenie fibrynogenu i mediatorów zapalnych).

Czy możliwa jest pewna diagnoza FIP?
Nie u żyjącego zwierzęcia.

Diagnostyka różnicowa:

1. Wzrasta w większości przypadków całkowita ilość białek (>100 G/l).
2. Hipergammaglobulinemia.
3. Stosunek albumin/globulin poniżej 0,5 - wysoce specyficzny (92%).
4. W wielu przypadkach leukocytoza neutrofilowa i łagodna anemia normocytarna, normobarwliwa.

Jeśli kot spełnia wszystkie poniższe 3 kryteria:

1. niska liczba limfocytów: 1,5x10^3 komórek/ul;
2. pozytywny wynik testu FCoV miana>1:16);
3. podwyższone globuliny we krwi >5,1g/dl;

to prawdopodobieństwo, że kot ma FIP wynosi ok. 90%.

Jeśli kot nie spełnia wszystkich trzech kryteriów, prawdopodobieństwo, że nie jest zakażony FIP jest rzędu 99%.

Czy istnieje leczenie fip?
Niestety, nie. Stosowanie leków immunosupresyjnych, takich jak kortykosterydy lub cyklofosfamid mogą spowolnić rozwój choroby.

Jak uzyskać wolną od FCoV hodowlę kotów?
Niezbędne jest utrzymanie higieny w celu zachowania niskiej ilości wirusa w środowisku. Wszystkie koty powinny być zbadane w kierunku miana przeciwciał i nosicielstwa (materiał - kał przy użyciu PCR). Powinno się rozdzielić koty seropozytywne i seronegatywne. Kocięta od matek nosicieli powinny być wcześnie odsadzane w celu ochrony przed infekcją. Wszystkie koty seronegatywne powinny być zaszczepione, by zmniejszyć ryzyko infekcji.